Nguyên lý đánh đổi (Handicap principle) hay nguyên lý chấp điểm hay nguyên lý phô trương hay nói một cách hình tượng là nguyên lý đuôi công là một giả thuyết ban đầu được đề xuất vào năm 1975 bởi nhà sinh vật học người Israel là Amotz Zahavi để giải thích sự tiến hóa có thể dẫn đến việc hình thành những cơ chế tín hiệu về sự lợi thế (nguyên lý lợi thế) nhưng phải đánh đổi và hao tốn hoặc trả giá cho một thứ không thể có được bởi một cá thể có ít đặc điểm cụ thể như sự bất lợi hoặc khiếm khuyết khác (handicap). Ví dụ, trong trường hợp chọn lọc giới tính, lý thuyết này cho thấy rằng động vật có tiềm lực về sinh học lớn hơn sẽ báo hiệu tình trạng này thông qua hành vi khiếm khuyết/tật nguyền hoặc hình thái làm giảm hiệu quả chất lượng.
Quan điểm thông thường cho rằng trong quá trình chọn lọc, động vật giữ lại những đặc tính giúp chúng sinh tồn. Nhưng thực tế, tồn tại cả những đặc tính chẳng có mấy liên quan đến sự chiến đấu sinh tồn, thậm chí có lúc còn tạo ra sự bất lợi nhưng những đặc điểm tưởng như khiếm khuyết ấy lại có tác dụng trong việc thu hút bạn tình và sinh sản. Chẳng hạn công trống có cái đuôi vướng víu hay hươu đực có gạc nặng nề, chim công trống thì có đuôi khổng lồ và đầy màu sắc hay nai đực thì có gạc lớn và đầy thách thức hay dáng đi khệnh khạng của những con kỳ đà, bên cạnh khả năng chiến đấu và sinh tồn, trong giới động vật còn tồn tại một ý tưởng rằng đầu tư nguồn lực vào vẻ bề ngoài cũng tuy sống sót vậy. Điều này thể hiện qua chỉ số kèo Handicap (HDC) trong chơi golf chỉ về điểm số trung bình hay thước đo trình độ/khả năng hiện tại của toàn bộ một vòng golf, con số này càng thấp đồng nghĩa với việc tay gôn có trình độ càng cao, điểm chấp này giúp mọi đối tượng có thể chơi với nhau.