Hoá đen công nghiệp là kết quả của quá trình biến đổi kiểu hình ở một số loài động vật vốn ban đầu có màu sáng trở thành màu tối do môi trường sống của chúng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm công nghiệp. Ví dụ điển hình nhất về hiện tượng hoá đen công nghiệp là quá trình "đổi trắng thay đen" của bướm bạch dương ở thành phố Manchester vào đầu thế kỉ trước: Loài này vốn có màu trắng đốm đen (hình 1), nhưng sau 50 năm đã có tới hơn 98% số cá thể bướm này trong thành phố "biến" thành màu đen (hình 2). Quá trình hoá đen công nghiệp này được mô tả và giải thích đầy đủ đầu tiên trên quan điểm sinh học tiến hoá nhờ bác sĩ y khoa kiêm nhà di truyền học người Anh là Henry Bernard Davis Kettlewell. Khái niệm "hoá đen công nghiệp" cũng gọi là "sự hoá đen do công nghiệp" đều được dịch từ thuật ngữ tiếng Anh industrial melanism, dùng mô tả sự biến đổi màu sắc cơ thể vốn là sáng trở thành xẫm hơn hoặc đen do nguyên nhân công nghiệp phát triển gây ô nhiễm.