An Nam đô thống sứ (chữ Hán: 安南都統使) là chức quan do các hoàng đế nhà Minh và nhà Thanh sắc phong cho một số vị vua Việt Nam thời nhà Mạc và giai đoạn đầu nhà Lê trung hưng sau khi triều đại này tái chiếm Thăng Long. Khi nhà Lê sơ mất ngôi, Minh Thế Tông thừa cơ sai sứ sang hạch tội, nhà Mạc bấy giờ còn phải lo chinh chiến ở phía Nam nên buộc phải cúi đầu xưng thần để tạm yên mặt Bắc. An Nam quốc đổi thành An Nam Đô thống sứ ty, bấy giờ về danh nghĩa thì Việt Nam đã sáp nhập thành 1 đơn vị hành chính của Trung Quốc được cai quản bởi người bản xứ, nhưng trên thực tế quyền hành trong nước vẫn do các vị vua Việt Nam tự xưng hoàng đế thống trị trong suốt giai đoạn từ 1541-1647 cho đến khi Thái thượng hoàng Lê Thần Tông được Vĩnh Lịch đế nhà Nam Minh tái sắc phong là An Nam quốc vương. Sau khi nhà Thanh vào Trung Nguyên, nhận thấy nhà Minh sắp tán vong, nhà Mạc sai sứ thần sang cầu phong và được công nhận làm An Nam đô thống sứ, như vậy chức vụ này được duy trì liên tục từ 1661-1683 cho đến khi nhà Mạc bị tiêu diệt hoàn toàn.